İdare hukukunda tam yargı davası açma süresi, zarara yol açan işlem veya eylem ile zararın kapsamının tam olarak öğrenilmesinden itibaren işlemeye başlar.
İdari eylemler” nedeniyle idari yargıda doğrudan tam yargı davası açma süresi
İdari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka suretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gereklidir. Bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren dava açma süresi içinde tam yargı davası açılabilir. İdare, istek hakkında 30 gün içinde cevap vermediği takdirde bu sürenin bittiği tarihte istek reddedilmiş sayılır. İsteğin reddedilmiş sayılmasından itibaren, 60 günlük dava açma süresi içinde tam yargı davası açılabilir. (İdari Yargılama Usulü Kanunu m.11)
2. İdari işlemler” nedeniyle idari yargıda doğrudan tam yargı davası açma süresi
Genel Dava Açma Süresi: İdari işlemin kişiye tebliğinden itibaren idare mahkemesine 60 gün ve vergi mahkemesine ise 30 gün içinde tam yargı davası açılmalıdır (İYUK 7. madde). Bu süreler hak düşürücü sürelerdir.
Özel Dava Açma Süresi: İdari işlemlerin nitelikleri gereği özel kanun veya özel maddelerde, genel dava açma sürelerinin dışında ayrı dava açma süreleri belirlenebilir. Bu durumda genel dava açma süresi değil, idari işleme dair kanunda öngörülen özel dava açma süresi uygulanır. Fakat özel dava açma süresinin uygulanabilmesi için işlemi tesis eden idare tarafından yapılan işlemde özel dava açma süresi açıkça gösterilmelidir. Özel dava açma süresi idari işlemde açıkça gösterilmeyen durumlarda o idari işlem aleyhine genel dava açma süreleri içinde tam yargı davası açılabilir.
İdari İşlememin Geri Alınması İçin Üst Makama Başvurma Halinde Tam Yargı Davası Açma Süresi: İdari dava açmadan önce tam yargı davasına konu edilecek idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan idari dava açma süresi içinde talep edilebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. Otuz gün içinde bir cevap verilmezse veya olumsuz cevap verilirse istek reddedilmiş sayılır. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır (İYUK 11.madde).
İdari İşleme Karşı Önce İptal Davası Açılması Halinde Tam Yargı Davası Açma Süresi: İlgililer haklarını ihlal eden bir idari işlem iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği üzerine; tebliğ tarihinden itibaren Danıştay ve İdare Mahkemesinde 60 gün, Vergi Mahkemesinde 30 gün içinde tam yargı davası açabilirler.
3. İdari Makamlara Başvurulması Halinde Tam Yargı Davası Açma Süresi (İYUK 10. Madde)
Henüz tam yargı davasına konu olabilecek bir idari işlem bulunmaz veya var olmasına rağmen ilgilinin bilgisi yoksa; ilgili kişiler idareye dilekçeyle başvurarak bir işlem tesis edilmesini talep edebilir.
30 gün içinde bir cevap verilmezse talep zımni reddedilmiş sayılır. İlgililer 30 günün bittiği tarihten itibaren 60 gün içinde dava açabilirler.
30 günlük süre geçtikten sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren dava açma süresi başlar.
İdare tarafından net bir cevap verilmezse dava açma süresi başlamaz. Ama bu süre 4 ayı geçemez.
4. İptal Davası ile Birlikte Tam Yargı Davası Açma Süresi
İptal ve tam yargı davası birlikte de açılabilir. Bu halde süre iptal davasında olduğu gibi idarenin işlemini bildirimini izleyen günden itibaren altmış gündür. Ancak, iptali istenen işlemin konusu vergi hukuka ilişkinse ve tam yargı davasına konu zarar bu işlemden kaynaklanıyorsa bu halde süre, vergi mahkemelerinde açılacak iptal davalarında olduğu gibi 30 gündür.
5. İptal Davasından Sonra Tam Yargı Davası Açma Süresi
İlgililer; haklarını ihlal eden bir idari işlem dolayısıyla Danıştay’a ve idare ve vergi mahkemelerine doğrudan doğruya iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri gibi ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava süresi içinde tam yargı davası açabilirler. Bu halde dava açma süresi iptal davasının sonuçlandığın bildiriminden itibaren altmış gün olup bu süre içerisinde ilgililer konusuna göre Danıştay’da veya idare mahkemesinde tam yargı davası açabilirler.
6. İdari Sözleşmelerden Kaynaklanan Tam Yargı Davası Açma Süresi
İdari sözleşmelerden kaynaklanan tam yargı davalarında da dava açma süresi, idari işlemlere karşı açılan tam yargı davalarında olduğu gibi altmış gündür. İdari sözleşmenin uygulanması ile ilgili uyuşmazlıklarda yani tarafların birbirinden olan istemlerinden doğan uyuşmazlıklarda dava açma süresi, isteme verilen cevabın yazılı olarak bildiriminden itibaren altmış gündür. Ancak, taraflar, bu istemlerini zaman aşımı süresi içerisinde yapmış olmaları gerekmektedir.
Bu yazı bilgilendirme amaçlı olup, hukuki tavsiye veya hukuki mütalaa niteliğinde değildir. Bir dava açmadan önce Bekenbey Legal Hukuk Bürosu avukatlarından hukuki yardım almanız hak kaybı yaşamamanız için önemli ve gereklidir
Comments